Volgens het RIVM leiden koolmonoxidevergiftigingen in Nederland tot ongeveer 10 doden en honderden gewonden per jaar. Dit kan voorkomen worden door het installeren van koolmonoxidemelders. Als installateur is het uiteraard belangrijk om de verschillende soorten CO detectoren te kennen. Zo kunt u, afhankelijk van de situatie, het juiste advies geven. In deze gids over CO detectoren vindt u daarom de nodige informatie over beschikbare koolmonoxidemelders, inclusief de beschikbare functies, de beste locaties om de melders te installeren, en meer.
Waarom zijn koolmonoxidemelders belangrijk?
Koolmonoxide (CO) is niet alleen een levensgevaarlijk gas voor mensen, maar het is ook geur- en kleurloos. Het gas ontstaat bijvoorbeeld tijdens verbrandingsprocessen, waaronder het verbranden van kolen, hout, houtskool, olie, kerosine, propaan en aardgas. Maar ook huishoudelijke apparaten zoals boilers, kachels, (gas) ovens, grills en draagbase generatoren kunnen CO uitstoten.
En ook in commerciële gebouwen bevinden zich vaak apparaten en machines die koolmonoxide produceren. Vooral in afgesloten ruimtes kan het CO-niveau dan snel stijgen en een koolmonoxidevergiftiging bij mensen veroorzaken. CO melders kunnen in dit soort situaties ernstige gevolgen voor mensen voorkomen.
Soorten CO melders
Koolmonoxide is niet direct detecteerbaar voor mensen, omdat het geen geur of kleur heeft. Daarom zijn mensen zich er vaak niet van bewust dat ze in aanraking komen met koolmonoxide, mogelijk op een gevaarlijk hoog niveau. Ondanks dat koolmonoxidemelders in de Benelux op dit moment niet wettelijk verplicht zijn, wordt de installatie daarom ook aangeraden voor zowel huishoudens als commerciële gebouwen.
Hierbij kunnen wij onderscheiden tussen vier gebruikelijke types CO-melders:
-
Draadloze CO-melders: Draadloze CO-melders werken op batterijen. Deze moeten natuurlijk regelmatig worden vervangen om te kunnen garanderen dat de melder blijft werken. Aangeraden wordt om dit om de 6 maanden te doen, echter geven de detectoren natuurlijk een melding op het moment dat de batterijen (bijna) leeg zijn. Draadloze melders zijn vooral geschikt voor gebouwen waarin bij de bedrading geen rekening is gehouden met CO melders. Dit is voor de meeste woningen van toepassing. Omdat er in de Benelux geen wettelijke verplichting is om koolmonoxidemelders te installeren, is er ook geen aanvullende wet- of regelgeving die het gebruik van draadloze CO-melders beperkt. In andere landen is dit anders: in Engeland mogen draadloze CO-melders alleen worden gebruikt in bestaande bouw. Nieuwere gebouwen moeten van bedrade opties worden voorzien.
-
Bedrade detectoren: Bedrade koolmonoxidemelders kunnen niet zomaar geïnstalleerd worden, maar vereisen speciale bedrading die u meestal alleen kunt aantreffen in nieuwere gebouwen. Bedrade CO melders zijn uitgerust met een back up batterij voor het geval dat de stroom uitvalt. Ook hier wordt aangeraden om de batterijen om de 6 of uiterlijk om de 12 maanden te vervangen.
-
Plug-in CO detectoren: Plug-in CO detectoren zijn melders die direct in een standaard stopcontact geplugd kunnen worden. Ze zijn eenvoudig en snel te installeren, en juist daarom een populaire keuze. Ook deze detectoren zijn uitgerust met back-up batterijen, die regelmatig vervangen moeten worden. Door de eenvoudige installatie zijn plug-in detectoren de meest populaire keuze voor woningen. Voor commerciële gebouwen zijn deze melders minder goed geschikt, gezien (afhankelijk van de omgeving) vaak zwaardere detectoren met een sterker detectievermogen nodig zijn.
-
Gecombineerde detectoren:Alternatief kunt u uw klant ook een gecombineerde rookdetector aanbieden. Deze 2-in-1 oplossing kan niet alleen hoge CO-niveaus detecteren, maar dient ook als rookmelder. Bij gecombineerde detectoren heeft u de keuze uit bedrade opties of melders met batterijen.
Wat is de beste plek voor een koolmonoxidemelder?
Omdat er geen wettelijke verplichting is om koolmonoxidemelders te installeren in woningen, is er ook geen regelgeving waar en hoe koolmonoxidemelders precies geïnstalleerd moeten worden. In woningen is het aan te raden om de CO-detectoren in alle ruimtes met een vast verbrandingstoestel te installeren. Waar de detector in de ruimte precies geïnstalleerd moet worden verschild per fabrikant. Over het algemeen moeten de melders op ooghoogte opgehangen worden, op ongeveer één tot drie meter afstand van een mogelijke koolmonoxidebron.
In commerciële gebouwen wilt u de melders installeren om bijvoorbeeld werknemers te beschermen tegen een mogelijke koolmonoxidevergiftiging. Omdat commerciële omgevingen vaak ingewikkelder zijn met betrekking tot mogelijke CO-bronnen wordt aangeraden om een specialist naar de mogelijkheden te laten kijken. Al is er geen wetgeving die het gebruik van koolmonoxidemelders vereist, wilt u natuurlijk aan de eisen van de klant voldoen en een goed werkende oplossing opleveren, die in het geval van een verhoogd CO niveau de medewerkers voldoende beschermt.
Kenmerken van verschillende koolmonoxidemelders
Uiteraard kunnen alle koolmonoxidemelders CO detecteren. Maar sommige melders bieden speciale functies, van digitale displays tot gesproken alarmen, zogenaamde ‘hush’-knoppen of verbinding met een wifi-netwerk.
Geconnecteerde melders hebben het voordeel dat alle alarmen tegelijkertijd afgaan op het moment dat één melder een verhoogde CO-waarde detecteert. Zo is iedereen in het gebouw op de hoogte, en kan actie ondernemen. Daarnaast is het mogelijk om de koolmonoxidemelders rechtstreeks met andere brandmeldsystemen te integreren. Op die manier is een gebouw 24/7 beveiligd en is een snelle melding aan de brandweer gewaarborgd.
Onderhoud en testen
Om de functionaliteit van koolmonoxidemelders te garanderen moeten deze regelmatig worden getest volgens de richtlijnen van de fabrikant. Hiervoor kunt u eenvoudig de testknop op de melder indrukken om te kijken of het juiste aantal piepjes te horen is van het model.
Daarnaast wordt het aangeraden om koolmonoxidemelders tussen de 5 en 7 jaar na installatie te vervangen. Ook moeten de batterijen van draadloze melders en back-up batterijen van bedrade versies regelmatig vervangen worden. Afhankelijk van het model kan dit om de 6 of 12 maanden zijn.
Omdat koolmonoxide of CO een geur- en kleurloos gas is dat dodelijke gevolgen kan hebben, wordt de installatie van koolmonoxidemelders aangeraden. Adviseer uw klant over de verschillende mogelijkheden, afhankelijk van de situatie waarin een melder gebruikt wordt.